Donderdag 30 maart.

Ik heb met de eigenaren afgesproken om om 07.30 uur de sleutel in te leveren en ook in Japan is het de bedoeling om op tijd te komen, dat is wel zo netjes. Ik ben er een of twee minuten van te voren en ze lopen me vanuit hun leuke cafe-restaurant al tegemoet. Er waren daar stoelen op wieltjes, heel relaxed en comfortabel. Ik Ze vertellen me in het Engels dat het een mooie dag wordt en wensen me veel succes. Net als gisteren word ik ook nu helemaal uitgezwaaid tot ik uit het zicht ben verdwenen. Vriendelijk is ondertussen te zacht uitgedrukt..... Na het dipje van een dag eerder ga ik met behulp het mooie weer en zulke ervaringen vol goede moed opnieuw op pad. Ik loop nog steeds de kustroute en daarbij zou ik van het pontje gebruik moeten maken over de inham/rivier. Dat vaart echter niet vertelde de eigenaar dus ik moet de binnenlandse route vervolgen. Dat kost me een paar kilometer extra maar ik kan nog wel steeds zeggen dat ik tot nu toe iedere meter gelopen heb. Als ik de route over de brug heb gevonden ga ik eerst naar de vlakbij gelegen Lawson. De banaan die ik had gekregen had ik vanmorgen in de kamer al opgegeten. Nu koop ik een sandwich met koffie en een toetje. Misschien raar als asagohan, ontbijt maar het zag er lekker uit en dat was het ook.

Langs de provinciale weg kan ik meters maken, ik zie al snel een Henro-San voor me. Het is niet Tanaka want diie had een andere kleur rugzak. Deze oudere Japanner had ik ook al eerder gezien maar vanwege taalproblemen is de communicatie zeer beperkt. Nou ja, elkaar succes wensen, dat is ook al heel mooi. Even later kom ik een Japanse Henro-San tegen. Die hoeft niet perse de route andersom te lopen. Hij kan naar tempel 39 gaan. De route heen en terug dus naar- en van tempel 38 is nagenoeg hetzelfde. Je moet hier opletten, maar het staat zoals (haast) overal goed aangegeven dus als je je ogen de kost geeft kan het niet fout gaan. Even later Is er weer een keuze, wel naar tempel 38, ik hou de juiste numerieke volgorde aan. Ik kan de provinciale weg vervolgen, lekker gemakkelijk. Die hebben allemaal een nummer net als in Nederland en de wegen met nummer staaan ook keurig in de gids. De oude Henro route is langer, moeilijker maar natuurlijk veel mooier. Er zit een heuvel in van 250 meter, goede oefening voor de bergetappes die nog gaan komen. Al zal dat voornamelijk voor de volgende keer zijn. Dat zijn cols van de “hors categorie”. In de afdaling ga ik tot twee keer toe onderuit met de afgrond een meter rechts naast me. Ik hou er gelukkig alleen een vieze broek aan over. Kobo Daishi is inderdaad bij me..... Kukai is de andere naam. In gedachten noem ik de monnik steeds Kukaido, het slaat helemaal nergens op maar ik vind het een leuk koosnaampje. Uiteindelijk kom ik bij Schinnen-An uit, het einde van deze historische Henro route. Het is een heel mooie rustige ook religieuze plek. Knooppunt van de routes naar tempels 38 en 39.

Hierna kom ik weer op de doorgaande weg. Af en toe kun je ook een parallelweg nemen. Ik loop er eentje in aan de linkse kant. Volgens mij moet dat rechts zijn omdat ze in Japan links rijden. Je ziet dan het tegemoetkomende verkeer. Net op dat moment komt er een politieagent op de motor aanrijden en die stopt. Ik sta braaf stil en ik denk dat hij me daar op wil wijzen. Blijkbaar niet, ik kan gewoon doorlopen. Dat doe ik dan ook. Af en toe nog een keer pauze en dan kan ik op Google maps de minshuku opzoeken en de resterende afstand. In eerste instantie vindt die niks, maar dan zoom ik in op de kaart en blijkt de minshuku volgens Google maps een guesthouse te zijn. Dat werkt beter. Ik ben er om kwart voor drie en er is al een andere Henro. We moeten nog even wachten want we kunnen pas vanaf 15.00 uur inchecken. De sportieve jongeman in oranje Mont Bell jack wijst me in uitstekend Engels de weg. Zelf heeft hij net de Henro afgerond..... en wel kn dertig dagen. Hij heeft bijna allleen maar grksmpeerd en ook nog zijn eigen eten gekookt. Gelopen in februari en begin maart, donker, nat en koud. Hij heeft soms meer dan 50 km. gelopen. Ik vind het ongelooflijk, dat moet wel haast een wereldrecord zijn, een survivaltocht. Rijp voor het Guinness Book of Records. Ik ga de was weer doen vanwege die vieze wandelbroek en ga natuurlijk naar de ofuro. Je kunt er languit in liggen en is geschikt voor meerdere mensen tegelijk, weer eens wat anders. Dat moet ook wel want het is een heel groot guesthouse. Twee gebouwen van twee verdiepingen. Volgens mij hebben ze wel veertig kamers. Minstens 11 daarvan zijn er bezet want zoveel mensen zitten er aan het avondeten. Ik zie veel bekende gezichten. De kleine mevrouw die iedere dag zoveel loopt onder andere. Ze komt uit Tokio, is al 73 en loopt de Henro nu voor de vierde keer. Verder is de bescheiden man uit Chiba er weer en hij vraagt of hij naast me mag komen zitten. Natuurlijk, dan kunnen we nog wat praten. Hij heeft opnieuw een beetje pech, want hij zou zaterdag pas teruggaan naar Tokio, maar dan is het vliegtuig al volgeboekt. Er vertrekt er dagelijks maar eentje vanaf Kochi naar Haneda. Morgen zie ik hem nog bij het ontbijt en kunnen we misschien e-mails ruilen. Het lijkt me een heel zachtaardige en dus lieve man. Van diverse zijden krijg ik aandacht omdat ik de enige buitenlander in het gezelschap ben. Ik word gecomplimenteerd met het hanteren van de hashi, de stokjes. De kippenpootjes zijn anders wel een uitdaging..... Iedereen bestelt een halve liter bier en sommigen nog wat meer. Ik hou het bijnemen fles, dat blikje had ik ‘s-middags al op. Ik vraag de jongeman in zijn mooie jack of hij voor zaterdag een minshuku wil reserveren. Twee zijn er al volgeboekt, de derde is raak maar die ligt wel verder weg. Dik 30 km. dan kan ik weer vol aan de bak maar goed vandaag waren het er ook 27 en de komende dagen is het wat rustiger, rond de 20 km. Dat was het voor vandaag.

Vrijdag 31 maart 2023.

Redelijk goed geslapen. Ik ben weer aardig boven Jan na het dipje van een paar dagen geleden. Ik heb nu wat rustigere dagen. De route is ook voornamelijk vlak, dat scheelt. Bij het ontbijt zit ik weer naast de man uit Chiba, in ben nog steeds vergetenzijn e-mail-adres te vragen. Dat kan zo meteen nog voor hij naar het vliegveld vertrekt en ik weer op pad ga. Ik moet mijn spullen nog sorteren, wat neem ik wel mee, en wat niet. Morgenmiddag ben ik hier weer terug. Dat duurt allemaal nogal een tijdje en als ik naar beneden ga om mijn spullen af te geven hoor ik dat hij al weg is, jammer dan. Ik vraag de jongen die zo goed Engels spreekt of hij voor dinsdag ook nog een minshuku wil reserveren, dat lukt. Ik ben nu voorlopig weer onder de pannen en hoef alleen nog maar te lopen... Hij stimuleert me wel om wat meer te lopen dan 20 km. Dar vindt hij volgens mij helemaal niks. Vandaag zijn het er ook twintig maar als je een alternatieve route loopt worden het er al snel meer. Ik kom al snel wat Henro San tegen,, op de terugweg vanaf tempel 38 in het zuidwestelijke puntje van Shikoku. Even later gaat de route een stukje over het strand, het lijkt Hoek van Holland- Den Helder wel, de strandzesdaagse, heel leuk. Daar zie ik de jonge vrouw die in dezelfde minshuku logeerde als ik. Ik had haar gisteren al gezien en ze sprak ook Engels, maar ze zat aan het andere eind van de tafel, dus praten was een beetje lastig. Namae wa desuka, dokura desuka? Hoe heet je en waarvoor je vandaan. Ik kom uit Kyoto een ik heet Seiko zegt ze, van de horloges. Dan veronderstel ik dat ze ook wel een horloge van dat merk zal hebben. Ze begint te lachen, nee het is een ander merk. Het kijkt een vrolijke, aardige dame. Ze werkt in het theater of een theater in Kyoto vertelt ze. Ze loopt de Henro ook in gedeeltes, dus net als ik maar ja, Kyoto is iets dichter bij dan Nederland. Ze vertelt dat ze graag ook de Camino zou lopen en vraagt of ik dat al gedaan heb. Eh, nee nog niet, ik loop liever eerst de Henro. Ik informeer hoe het zit met haar Spaans, !Hola!antwoordt ze gevat. Het weer is nog steeds prima en we lopen vlot richting de tempel. We worden nog wel uitgenodigd om bij een oudere dame uit te rusten, ze vraagt Seiko van alles, natuurlijk vooral waar die buitenlander toch vandaan komt. Voor we bij de tempel zijn komen we nog bij een mooie grot in een rots in het water, min of meer in de vorm van een hart. Hakusan Cave. Seiko zet de zelfontspanner op haar camera aan, 10 seconden met op de achtergrond de heartcave, iets anders dsn de heartsutra. Ik ben benieuwd of ze die nog doorstuurt. We hebben e-mails geruild., ik vraag ook of ze op Facebook zit, maar daar doet ze niet aan. Het was nogal een afdaling die grot en als we weer naar boven geklommen zijn passeren we een voetonsen. Schoenen en sokken uit, broekspijpen opstropen en pootje baden. We vergelijken lachend onze voeten, die van mij zijn ongeveer twee keer zo groot als die van haar. Dan komen we eindelijk bij de tempel in deze plaats die pijnlijke benen betekent volgens Seiko, heel toepasselijk. Ze vertelt over de procedure van het reinigen van de handen. Als je dat gedaan hebt behoor je ook het water vanuit het bakje over de steel, het handvat te laten lopen zegt ze, dan is die ook schoon. Dat wist ik niet. Het is een mooie tempel met een vijver erbij en een pagode. Er staan wat beelden, vsn een Henro uiteraard en ook van een leukegrote schildpad. Dat valt bij Seiko goed in de smaak, het is een lievelingsdier van haar, er staan ook schildpadden op haar stempelboek dat ze laat zien.

Dan zijn we al vlakbij haar minshuku. Ja, ik heb alleen een onsen voor mijn voeten zegt ze, maar jij voor je hele lichaam.... tja. Het is te laat om haar minshuku nog te annuleren en ook naar de onsen te gaan. Ze had het volgens mij graag gedaan. We nemen hartelijk afscheid van elkaar en ik bedank haar voor de mooie dag. Ik heb nog een paar kleine Nederlandse osettai weg te geven, eentje is er voor haar . Voor morgen spreken we niks af, we zien wel of en waar we elkaar weer tegen komen. De onsen ligt een kilometer verder maar eerst ga ik ik nog snel naar een kleine supermarkt om wat eten te halen. Ik heb vanavond geen diner en je moet wat, Dat is er alleen niet zo veel, geen sandwiches in ieder geval. Een klein zakje nscho’s en wat fruit, dat is het. Als ik bij de onsen ben zie ik dat Nii-San me een bericht heeft gestuurd, sterker hij is ook in de onsen en loopt me bij de receptie. Hij heeft een klein flesje whiskey voor me gekocht. Ongelooflijk, zo aardig. Ik vraag of hij hier ook logeert, maar dat is niet het geval. Hij rijdt naar Tokushima, daar woont familie van hem en blijft hij vannacht. Morgen gaat hij terug naar Osaka.

Het Spa hotel is super de luxe en ligt werkelijk prachtig pal aan de grote oceaan. @Ben: jij moet volgens mij deze onsen wel bedoelen, dat kan bijna niet anders. Er is buiten ook een onsen, als je daar vanaf zou springen plons je zo de oceaan in. Verder is er een Italiaans restaurant. Ik krijg een bon voor een gratis aperitiefje, tot 18.00 uur. Dat wordt ik geacht buiten op te drinken. Daar is het al wat frisjes, ik drink het snel,op, het was een soort port, en ik ga naar binnen. Daar bestel ik een pizza bonito met de vis van Kochi, dir heet blijkbaar bonito, grappig. De pizza wordt voor je ogen bereid en in een mooie houtskooloven gebakken. Alle Japanners maken er video-opnamen van, ik weet niet wat de jonge kok daarvan vindt. Het toetje laat ik schieten en ik ga gauw naar de hotellobby. Daar is het 21.00 uur gratis drinken. Ik bestel eerst nog koffie en daarna sake. Hier is er internet, in het bijgebouw met de onsen en het restaurant niet dus ik kan numooi mijn blog bijwerken.

Zaterdag 1 april 2023.

Om 06.00 uur opgestaan want ik wil natuurlijk nog wel even naar de heerlijke onsen. Eerst moet ik me nog scheren, dat is weer de hoogste tijd. In zo’n luxe hotel krijg je die er gratis bijgeleverd. En dan is het tijd voor een warm bad. Het is er nog niet druk dus ik kan zowel binnen als buiten languit in de onsen liggen. Het uitzicht over de grote oceaan is magnifiek. Die ligt hier bijna letterlijk aan je voeten. Ik had nog wat langer willen blijven maar om 07.00 uur staat het ontbijt klaar. Dat is me uitgebreid, het past allemaal amper op de tafel. Tot mijn verbazing zit er ook een speciale schaal fruit bij met in chocoladeletters happy birthday erop. Ik begrijp het niet, dat is pas in mei. Ik zeg iets van omedeto nai desu. Ik ben niet jarig, je hoeft me niet te feliciteren, maar dat is zo’n slecht Japans, daar snappen ze natuurlijk helemaal niets van. Dan gebruik ik Google translate maar en vraag of het geen misverstand is? Nee, het is echt voor mij. . Zou Nii-San wat geregeld hebben. Hij was gisteren hier en ik vertelde hem dat ik de dure onsen heb geboekt vanwege de verjaardag van mijn zus. Heeft hij het niet goed begrepen of toch wel en krijg ik dit ook vanwege de verjaardag van een familielid? Bijzonder, maar daarover gesproken. Ik krijg ook nog een bericht van Nii-San. Hij heeft gisteren niet meer gewandeld maar nog uren naar mijn tanden lopen zoeken. Dat is toch ongelooflijk, dat verzin je niet. Of zouden ze hier ook wat aan 1 april doen. Ik viel bijna van mijn stoel toen ik het las tijdens het ontbijt. En dan bedankt hij me ook nog uitgebreid voorbode mooie dagen. Wie moet wie bedanken denk ik dan. Wat moet ik wel niet zeggen. In Nederland zouden ze je doorsturen als iemand zo iets zou doen. On-voor-stel-baar !!!

Na het ontbijt heb ik nog alle tijd in dit super de luxe hotel. Ik loop vandaag “ slechts” 20 km. en ik kan om drie uur pas inchecken. Het is niet erg dat ik na negenen pas vertrek. Ik geniet op mijn kamer nog even van het prachtige uitzicht over de oceaan. Alle kamers liggen aan een kant van de gang, dus het uitzicht is waarschijnlijk overal gelijk... ik betaal met mijn creditcard anders ben ik wel heel snel door mijn contant geld heen..... Op de rekening staan mijn drie doopnamen, de familienaam zijn ze even vergeten.

Het is opnieuw prachtig weer en meteen warm als je zo laat vertrekt. Toch hou ik mijn dunne jack aan vanwege de wind. Vooral mijn nek mort ik daar goed tegen beschermen. De wandeling gast voorspoedig. De route koopt weer veel via de genummerde provinciale wegen maar af en toe zit er ook een historisch stukje Henro bij. Zwaarder, maar wel zo leuk. Op een van deze onverharde stukken zie ik een kleine hagedis zich uit de voeten maken. Deze dieren laten zich ook weer zien bij temperaturen van 20+. Ik krijg ook weer sinaaasappels aangeboden als osettai en later loop ik anderhalve kilometer over het strand. Net als gisteren, de route is op het eind hetzelfde. Net voor de minshuku zie ik de man uit Saitama weer die de camino wil,lopen. Hij logeert nu in dezelfde minshuku als ik. Hij wacht ook even met doorlopen omdat we pas na drieën terecht kunnen.

Eenmaal daar regelt de jongeman weer de accommodaties voor de komende dagen. Ik doe de was en ga naar de ofuro samen met de man uit Saitama. Er is plaats voor twee, hoewel. om je ge wassen wel, maar de ofuro zelf, eh nee. We gaan er dan ook een voor een in. Allebei tegelijk wordt wel heel knus. De Japanner is eerder weg en dan komt de Nederlander binnen die ik daarvoor al kort gesproken had. De tweede landgenoot die ik ontmoet. Hij is bijna 80 en loopt de Henro liefst voor de zevende keer, de eerste keer zonder zijn vrouw, die is vorig jaar gestorven aan borstkanker, op het strand heeft hij haar naam geschreven en die mee laten voeren door de golven, emotioneel verhaal. Voor het eten beantwoord ok nog een paar mailtjes en droog min was. Die kan ik daarna dan mooi ophalen. Bij het eten liggen deze keer overal naambordjes. Ik had niet meteen in de gaten en loop een stoel te ver door. Onze landgenoot wijst me erop. De man uit Saitama zit ook bij ons aan tafel, samen mrt een oudere Japanner dir voor de 17e keer de Henro loopt. Een nauwelijks te bevatten aantal. Er wordt afwisselend Engels, Japans en ook Nederlands gesproken zeker als de mensen uit Orandaals laatste overblijven. Wij zijn eveneens moe en houden het ook snel voor gezien. Dan kan ik des te eerder aan mijndagafsluiting beginnen die jullie nu weer kunnen lezen. Mooi op tijd klaar, het wordt morgen een lange dag.

Zondag 2 april 2023.

Al voor zes uur opgestaan om alles in te pakken en mee te nemen naar de eetzaal. Dan hoef ik na het ontbijt niet meer terug naar mijn kamer in het andere gebouw en kan ik meteen vertrekken. De Nederlandse man vraagt netjes of hij een opmerking mag maken, maar natuurlijk. Hij zegt dat het ongebruikelijk is om je Henro kleding al aan te hebben bij het ontbijt. Ik doe mijn vest meteen uit. Voor ik vertrek geef ik de jongen die me zo goed geholpen heeft met de reserveringen mijn allerlaatste klompjes. Die moet ik de volgende keer meer meenemen. Hij heeft wel vier minshuks en hotels voor me gereserveerd tot en met aanstaande donderdag. Veel Henro gaan na het ontbijt tegelijk op pad, maar op de straat splitst de groep zich al. Sommigen gaan naar tempel 38, de Nederlander die in tegengestelde richting loopt gaat naar 37 en ik loop samen met Jann, de man uit Saitama (ten noorden van Tokio) naar nummer 39. Hij loopt met twee stokken maar ik ben met een stok toch wat sneller dus ik laat hem snel achter me. Er kunnen vandaag weer een paar varianten gelopen worden en dat gaat me ook nu niet zo goed af. Ik verkeer nog al snel in dromenland en mijn richtingsgevoel kan een stuk beter. Ik moet voortdurend Google Maps en de route raadplegen anders gaat het mis. Na een kilometer of vijf gaat het mis. Ik ben al bijna een kilometer onderweg op de verkeerde route. Die is drie kilometer langer dus het is gunstiger om om te draaien Eenmaal weer op de goede route kan ik eindelijk naar het toilet. Ik moest al een tijdje en wildplassen is in Japan volgens mij behoorlijk not done, ik heb dat nog geen enkele Japanner zien doen. Bij het toilet tref ik Jann weer. Hij heeft natuurlijk meteen in de gaten dat ik fout ben gelopen, ontkennen heeft geen zin. Ik besluit om bij hem te blijven ook al loopt hij wat langzamer. Hij heeft de hele route gedownload en spreekt prima Engels. In het tweede deel van de etappe van vandaag krijgen we weer een keuze Jann heeft de noordelijke variant gedownload. Die is iets langer en wat zwaarder maar het is een prachtige rustige historische route door het bos. Daar is het weer oppassen op de smalle paden maar als er nu iets gebeurt is er tenminste iemand bij me en ik bij hem. De zuidelijke route is wat korter maar loopt alleen maar langs drukkere provinciale wegen, lang niet zo mooi. Jann heeft de stokken ook nodig voor zijn knieën zegt hij. Hij heeft voorheen veel hard gelopen maar dat doet hij vanwege zijn mindere knieën niet meer vertelt hij. Met de hoogteverschillen en de oneffen paden komen die klachten helaas weer terug. In iedere minshuku koelt hij ze zegt hij. Ja, hij is net als ik al een paar weken onderweg, ongeveer op hetzelfde punt begonnen en hij heeft ondertussen dus ook een kleine 400 km. in de benen Toch niet helemaal niks. Het laatste stuk is vlak en verhard en Jann vraagt hoe ik er toch bij ben gekomen om de OHenro te gaan lopen. Ik vertel over mij interesse in Japan en min wandelhobby. Het boek van Yvonne dat ik heb gelezen en de tentoonstelling over pelgrimstochten, jaren geleden in het Catharijneconvent in Utrecht. Jann wil graag de Camino lopen en wil dan ook wat Spaans leren. Nu lopen we samen naar tempel 39 aan het einde van een lange wandeldag. Mijn schouders en rug beginnen behoorlijk zeer te doen. Ik heb 36 km. gelopen vandaag, morgen zijn het er gelukkig 10 minder. Jann wijst me nog de minshuku waar ik verblijf. Hij gaat terug naar zijn ryokan. De minshuku is klein heel anders dan mijn vorige overnachtingsadres en wordt gerund door een oudere gezette man. Er is één andere gast, een Japanse vrouw. Ze spreken allebei geen woord Engels maar met mijn paar woorden Japans kom ik eruit dat de bangohan om 18.00 uur wordt geserveerd, roku ji en de asagohan om 06.30 uur roku ji han. Voor de zekerheid komt hij me om 17.50 uur al roepen. Maar goed ook, want ik lag na de heerlijke ofuro al bijna te pitten. Nu mijn blog weer is bijgewerkt kan ik dat alsnog met een gerust hart gaan doen.